Zobowiązanie podatkowe, czyli zobowiązanie do zapłacenia podatku może dotyczyć każdego z nas. Czym właściwie jest, kiedy powstaje i jakie mamy w związku z tym obowiązki?
Czym jest zobowiązanie podatkowe?
Zobowiązanie podatkowe jest często mylone z obowiązkiem podatkowym, jednak jest to błąd – te dwa pojęcia powinny być używane rozdzielne.
Główną różnicą między nimi jest to, że obowiązek podatkowy ma nieskonkretyzowany charakter – nie zawsze fakt, że na danej osobie ciąży obowiązek podatkowy musi wiązać się z koniecznością jego opłacenia. Istnieją bowiem ulgi podatkowe i instytucja przedawnienia, które mogą doprowadzić do zniwelowania konieczności opłaty. Istnienie obowiązku podatkowego oznacza jednak obowiązek złożenia deklaracji lub informacji podatkowej.
Żeby powstało zobowiązanie podatkowe najpierw musi powstać obowiązek podatkowy. Jest to więc w pewnym sensie konkretyzacja obowiązku podatkowego oznaczająca, że należy go opłacić.
Kiedy powstaje zobowiązanie podatkowe?
Ordynacja podatkowa opisuje sposoby powstawania zobowiązań podatkowych. W pierwszym paragrafie artykułu 21 wymienia, że zobowiązanie to powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, w której wymieniona jest wielkość tego zobowiązania lub w dniu zaistnienia zdarzenia, które ustawa podatkowa wiąże z powstaniem takiego zobowiązania.
Zobowiązania powstające w wyniku istnienia prawa to między innymi podatek dochodowy, akcyza, VAT. Wysokość i sposób obliczania tych zobowiązań wymieniony jest w odpowiedniej ustawie i może być obliczane albo przez samego podatnika, albo przez płatnika, który ten podatek pobiera.
Kiedy zobowiązanie podatkowe może wygasnąć?
Istnieją sytuacje, w których zobowiązanie podatkowe może wygasnąć. Dotyczy to po pierwsze sytuacji, w której podatek został zapłacony lub pobrany przez płatnika czy inkasenta, ale także w sytuacji, gdy go potrącono, zaliczono nadpłatę lub zwrot podatku albo przejęto własność rzeczy, praw majątkowych, nieruchomości lub prawa majątkowych kiedy podatnik nie mógł lub nie chciał sam uregulować zobowiązań.